po niedzieli
  • po żydowsku
    23.11.2013
    23.11.2013
    Szanowni Państwo,
    w książce Joanny Tokarskiej-Bakir Rzeczy mgliste: eseje i studia autorka przytacza dwa zwroty: zapinać się po żydowsku (na lewą stronę) i jeść po żydowsku (nóż w lewej, widelec w prawej). Czy mają one źródło w jakichś realnie istniejących zwyczajach?
  • dni tygodnia i inne różności
    4.10.2002
    4.10.2002
    1. Jak piszemy dni tygodnia w skrócie? Chodzi mi o skróty jedno-, dwu- lub trzyliterowe. Czy musi być po takim skrócie dana kropka?

    2. Od którego dnia tygodnia zaczyna się tydzień.

    3. Jeszcze potrzebne mi są skróty nazw miesięcy.
  • poranek

    15.10.2023
    15.10.2023

    Mam pytanie dotyczące słowa „poranek”. Zastanawia mnie jego pochodzenie, skąd pochodzi przedrostek „po”? Następnie, definicja słownikowa mówi, że poranek następuje po wschodzie słońca, więc czy poprawne jest stwierdzenie, że poranek jest po brzasku, skoro znaczenie słowa brzask to: 1. «światło widoczne na niebie przed wschodem słońca» 2. «odblask rzucany na coś przez źródło światła»? Spotkałam się również z interpretacją poranka związaną z trybem życia, co ma według mnie uzasadnienie.

  • przy poniedziałku

    19.02.2023
    19.02.2023

    Od kilku lat w sieci pojawiają się wpisy, w których używane jest wyrażenie „przy poniedziałku” lub innym dniu tygodnia. Skąd ono pochodzi i czy jest poprawne?

  • Za tydzień czy w przyszłym tygodniu?

    9.12.2017
    9.12.2017

    Znalazłem taką odpowiedź w internecie na pytanie do określenia za tydzień, poniżej. Zadałem pytanie Pani Knapczyńskiej dostałem odpowiedź: Tydzień w języku polskim


    Za tydzień czy w następnym tygodniu? Czy obydwie są równie?”

    „Wymienione połączenia są równoważne, można ich używać wymiennie, nie różnią się stylistycznie. Rzeczownik tydzień występuje w wielu konfiguracjach z przyimkami, które modyfikują znaczenie komunikatu…”.

    Czy jednak za tydzień może odnosić się do trwającego tygodnia?

  • nazwy dni tygodnia
    11.10.2007
    11.10.2007
    Witam!
    Kościół głosi, że pierwszym dniem tygodnia jest niedziela, co zdaje się potwierdzać następujący po niej poniedziałek (poniedziałek – 'po niedzieli') oraz środa, która – będąc wówczas czwartym dniem tygodnia – znajduje się pośrodku reszty (środa – 'środek'). Ale co z czwartkiem (czwartek – 'czwarty dzień') i piątkiem (piątek – 'piąty dzień')? Zgodnie z przedstawioną wyżej wersją są kolejno piątym i szóstym dniem tygodnia – skąd więc te rozbieżności?
  • Betlejem, Nazaret, Jerozolima, Jeruzalem
    18.11.2004
    18.11.2004
    Na którą sylabę powinien padać akcent w nazwach Betlejem, Nazaret, Jerozolima, Jeruzalem?
  • Gwarowe zaś
    12.02.2020
    12.02.2020
    Szanowni Państwo,

    na pewnej stronie internetowej popularyzującej nasz ojczysty język toczyła się kiedyś ciekawa dyskusja, w której jeden z interlokutorów zauważył, że na Śląsku powszechnie używa się słowa zaś w znaczeniu ‘znowu’, co jest oczywiście niepoprawne i takie „śląskie”. Czy ta osoba miała rację?

    Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.

    Z poważaniem
    Czytelniczka Natalia
  • klin

    14.01.2024
    14.01.2024

    Dzień dobry, ciekawi mnie etymologia wyrażenia „klin”/"„walić klina”, tj. spożycia z rana alkoholu, żeby zredukować objawy kaca. Kiedy to określenie pojawiło się w mowie potocznej i skąd skojarzenie klina z rzeczoną czynnością? Serdecznie pozdrawiam

  • Bezkońcówkowy dopełniacz liczby mnogiej rzeczowników rodzaju żeńskiego i nijakiego

    23.01.2024
    23.01.2024

    Szanowna Redakcjo!

    Moje pytanie dotyczy fleksji. Otóż przeczytałem, że rzeczowniki rodzaju żeńskiego i nijakiego, których temat zakończony jest na spółgłoskę twardą lub -c, mają w dopełniaczu liczby mnogiej końcówkę zerową, np. matka - matek, słońce - słońc. Dlaczego więc dla rzeczownika "noc" forma ta brzmi "nocy", a więc korzysta on z końcówki typowej dla tematów zakończonych na inne spółgłoski stwardniałe niż -c i -l? Dlaczego z kolei rzeczownik "danie" ma w tym przypadku końcówkę zerową, skoro jego temat kończy się na spółgłoskę miękką, więc oczekiwalibyśmy końcówki -i?


    Z góry dziękuję serdecznie za wyjaśnienia!

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego